Οι αναταραχές στη Μ. Ανατολή και στη Β. Αφρική επανέφεραν στο προσκήνιο τις επιπτώσεις που οι πολιτικές εντάσεις μπορούν να επιφέρουν στο κόστος αλλά και στη διαθεσιμότητα της ενέργειας. Εκτός από την αύξηση της τιμής της, η ασφάλεια της ενέργειας αποτελεί μια άμεση προτεραιότητα για πολλές κυβερνήσεις της Δύσης.

Αυτό όμως δεν είναι ένα καινούργιο φαινόμενο. Η Ευρώπη ξεκίνησε να διατηρεί ενεργειακά αποθέματα από τη δεκαετία του `60. Κάτι ανάλογο προσπάθησε και η Αμερική, με κάθε σχεδόν πρόεδρο από την εποχή του Nixon να θέλει, αλλά να μη μπορεί, να μειώσει την εξάρτηση της χώρας του από το ξένο πετρέλαιο.

Μια νέα τάση όμως αρχίζει να προκύπτει, που θέλει τις πολιτικές που μέχρι πριν λίγα χρόνια  διαφημίζονταν ως εμπόδια στη κλιματική αλλαγή, να είναι πλέον δήθεν απαραίτητες για την αύξηση της ενεργειακής μας ασφάλειας. Εν μέσω οικονομικής κρίσης, και την ώρα που η παγκόσμια κοινή γνώμη δεν δείχνει κανένα ενδιαφέρον για πολιτικές σε σχέση με τη κλιματική αλλαγή, οι πολιτικοί μας ηγέτες αρχίζουν να μη μιλάνε πια για τη απειλή αυτή, αλλά να αναφέρονται συνεχώς στα υποτιθέμενα οικονομικά οφέλη των κλιματικών πολιτικών.

Αυτή η πολιτική μετατόπιση δεν αποτελεί έκπληξη, με δεδομένη τη πληθώρα αναλύσεων που αποδεικνύουν ότι οι σημερινές μονομερείς κλιματικές πολιτικές δεν επηρεάζουν καθόλου την αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη.

Η ΕΕ αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα των παραπάνω. Το σχέδιο 20-20-20, που είναι και το πιο ολοκληρωμένο περιβαλλοντικό σχέδιο μέχρι στιγμής, έχει σκοπό τη μείωση των εκπομπών θερμοκηπίου κατά 20% έως το 2020,  την συμβολή των ΑΠΕ στη συνολική κατανάλωση ενέργειας κατά 20%,  και τη μείωση της συνολικής κατανάλωσης ενέργειας κατά 20%.

Μι ανάλυση του κόστους και του κέρδους  αυτού του σχεδίου που έκανε το 2010 ο περιβαλλοντικός οικονομολόγος Richard Tol αποδεικνύει ότι το ετήσιο κόστος θα ήταν περίπου €210 δισεκατομμύρια. Η δε μείωση της θερμοκρασίας έως το τέλος του αιώνα θα είναι μόλις 0.05°C.

Παρά την αδυναμία της πολιτικής αυτής να επηρεάσει την υπερθέρμανση του πλανήτη, οι πολιτικοί συνεχίζουν απτόητοι, ισχυριζόμενοι ότι έτσι θα αυξηθεί η ενεργειακή ασφάλεια της ΕΕ.

Το Copenhagen Consensus Center ζήτησε από τους καθηγητές Christoph Böhringer και  Andreas Keller να εξετάσουν αυτόν τον ισχυρισμό. Όπως κατέληξαν οι επιστήμονες, «Οι πολιτικοί εκμεταλλεύονται την ενεργειακή ασφάλεια ως πρόσχημα για να δικαιολογήσουν χιλιάδες μέτρα…». Πρόκειται για μέτρα όπως η απαγόρευση λαμπτήρων, η απαγόρευση υπαίθριων θερμαστρών, οι φορολογικές απαλλαγές για ποδηλάτες, προδιαγραφές για τη πίεση των ελαστικών στα οχήματα, και μαθήματα οικονομικής οδήγησης. Όλα αυτά όμως δεν έχουν καμία μα καμία επίδραση στο ύψος των εισαγωγών πετρελαίου από τη Ρωσία ή τη Μ. Ανατολή.

Αυτό που είναι ξεκάθαρο, σύμφωνα με τους Böhringer και  Keller, είναι πως το πακέτο της ΕΕ παραβιάζει τις αρχές της αποδοτικότητας, εάν ο μοναδικός σκοπός του είναι η μείωση των εκπομπών. Πρόκειται για ένα αντιπαραγωγικό σχέδιο, με πολλές ρυθμιστικές παραμέτρους, που απλά θα αυξήσουν το συνολικό κόστος.

Αν δεν εφαρμοστεί, λίγο περισσότερο από τις συνολικές ενεργειακές ανάγκες της Ευρώπης θα χρειαστεί να εισαχθούν έως το 2020, σε σχέση με το σημερινό 50%. Αν η ΕΕ καταφέρει να μειώσει τις εκπομπές CO2 κατά 20% έως το 2020, η εξάρτησή της από τις εισαγωγές θα μειωθεί μόλις κατά 2 ποσοστιαίες μονάδες. Κάτι τέτοιο απέχει πάρα πολύ από την ενεργειακή αυτάρκεια που επιδιώκεται.

Όμως το σχέδιο 20-20-20 δεν έχει στόχο μόνο τη μείωση των εκπομπών, αλλά και την αύξηση της χρήσης των ΑΠΕ, σε συνδυασμό με τη μείωση της συνολικής κατανάλωσης ενέργειας. Οι ερευνητές καταλήγουν στο ότι  το πλήρες σχέδιο στη πραγματικότητα θα αύξανε τις εισαγωγές ενέργειας, καθώς και το κόστος. Κυρίως εξαιτίας του ότι η  φορολόγηση επί του ρεύματος με σκοπό την επίτευξη του στόχου, θα επηρεάσει πάνω απ όλα τη πυρηνική ενέργεια.

Με άλλα λόγια, η πολιτική που έχει σκοπό την ενεργειακή ασφάλεια, θα αυξήσει τις τιμές και θα οδηγήσει σε περισσότερη εξάρτηση από τις εισαγωγές.

Αξίζει να σημειωθεί πως αυτό το αποτέλεσμα βασίζεται στο αισιόδοξο σενάριο που χρησιμοποιεί το αμερικανικό υπουργείο Ενέργειας, σύμφωνα με το οποίο η χρήση των ΑΠΕ θα αυξηθεί σε σχέση με το παρελθόν. Αν δεν συμβεί κάτι τέτοιο, τότε το σχέδιο της ΕΕ θα αποδειχθεί ακόμη πιο ακριβό.

Σε πάρα πολλές χώρες της Δύσης, τέτοιου είδους πολιτικές τυλίγονται μέσα σε ένα πακέτο δήθεν αυξημένης ενεργειακής ασφάλειας και όχι ως μέτρα εναντίον των απειλών της κλιματικής αλλαγής. Επειδή όμως η όλη έννοια της ενεργειακής ασφάλειας είναι ασαφής, σπάνια οι πολιτικές αυτές υποβάλλονται σε λεπτομερείς ελέγχους έτσι ώστε να αποδειχθεί αν θα πετύχουν το σκοπό τους.

Η νέες έρευνες μας δείχνουν πως θα πρέπει να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί απέναντι στους ισχυρισμούς των πολιτικών, που χρησιμοποιούν τα σημερινά γεγονότα για να δικαιολογήσουν τις παλιές και μη αποδοτικές πολιτικές για τη κλιματική αλλαγή, με βάση τις εξίσου προβληματικές θεωρήσεις τους περί ενεργειακής ασφάλειας.

Του Bjørn Lomborg

Απόδοση:S.A. από το Project Syndicate

http://www.project-syndicate.org/commentary/lomborg72/English